Rijbewijs illustratie

Welke rijbewijzen zijn er allemaal?

Er zijn veel verschillende soorten rijbewijzen, van het ‘gewone’ autorijbewijs tot specifieke rijbewijzen voor het besturen van bussen of rijden met grote aanhangers. Maar wat mag je specifiek met een bepaald rijbewijs, welke rijbewijzen zijn er allemaal en wat is het verschil tussen deze rijbevoegdheden?

Een Nederlands rijbewijs

Een rijbewijs is een officieel document dat aantoont dat jij veilig een bepaald voertuig kan en mag besturen. In Nederland werken we met een enkel pasje waarop staat aangegeven welke rijtuigen jij kan besturen. Dus ook als je meerdere rijbewijzen hebt heb je genoeg aan één pasje.

Natuurlijk verschillen de categorieën en soorten rijbewijzen op meer dan alleen op gebied van het type voertuig van elkaar. Ook de minimumleeftijd, het aantal benodigde rijlessen, de examens en de kosten van de rijbewijzen zijn anders. Daarnaast gelden er voor sommige rijbevoegdheden aanvullende voorwaarden, zoals een medische keuring. Wel geldt er voor elk rijbewijs een minimumleeftijd en ben je altijd verplicht een praktijkexamen af te leggen.

Categorieën

Doorgaans verdelen we de verschillende Nederlandse rijbewijzen op in 7 categorieën. Dit zijn:

  • Rijbewijs AM: scooter

  • Rijbewijs A1, A2 & A: motor

  • Rijbewijs B1, B & B+: auto

  • Rijbewijs C1, C1E & C: camper en vrachtwagen

  • Rijbewijs D, D1 & D1E: bussen

  • Rijbewijs T: trekker

  • Rijbewijs E: aanhanger

Autorijbewijs (B)

Verreweg het meest voorkomende (en handige) rijbewijs is het autorijbewijs, ook wel rijbewijs B genoemd. Hiermee ben je bevoegd om te rijden in auto’s met een maximaal toelaatbaar gewicht van 3500 kg. Je kan deze vanaf je 17e (onder begeleiding) halen. Naast het ‘standaard’ B rijbewijs zijn er ook nog de B+ en BE rijbewijzen. Met een B+ rijbevoegdheid, die je vanaf je 18e kunt halen, mag je ook zwaardere auto’s (max. 4250 kg) besturen, terwijl je met een BE+ rijbewijs ook met zwaardere aanhangers (meer dan 750 kg) de weg op mag.

De kosten van een autorijbewijs zijn gemiddeld €2.750, maar hangen af van het aantal rijlessen (gemiddeld 43,2 lesuren) dat je nodig hebt en of je je theorie- en praktijkexamens in één keer haalt of niet.

Scooterrijbewijs (AM)

Het Rijbewijs AM is voor het besturen van brom- en snorfietsen, scooters en brommers. Om deze rijbevoegdheid aan te vragen moet je minimaal 16 jaar zijn, het theorie-examen hebben gehaald en ook je praktijkexamen met succes hebben afgerond. Vergeleken met andere rijbewijzen is je scooterrijbewijs halen relatief gemakkelijk en betaalbaar. Zo kun je met al 4 praktijklessen je examen doen en is ook het theorie-examen niet al te ingewikkeld. Dit tezamen kost 

doorgaans zo’n €300 – de exacte kosten hangen af van of je je examens in één keer haalt en hoeveel praktijklessen je nodig hebt.

Motorrijbewijs (A1, A2 en A)

Met een rijbewijs A1, A2 of A ben je bevoegd op om een motorfiets te rijden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie verschillende motorrijbewijzen: A1, A2 of A. Welk van deze drie je moet hebben hangt af van het vermogen van je motor en je leeftijd. Zo mag je als 18-jarige alleen maar een A1 rijbewijs halen en daarmee op een motorfiets met een maximaal vermogen van 11 kilowatt rijden.

Rijbewijs

Minimale leeftijd

Vermogen motor

A1

18 jaar

Max. 11 kW

A2

20 jaar

Max. 35 kW

A

21 jaar

Onbeperkt

De exacte kosten van een motorrijbewijs hangen af van de rijschool en hoeveel lessen je nodig hebt, maar de ervaring leert dat dit doorgaans tussen de €1750 en €2500 kost. Gemiddeld genomen heb je voor je motorrijbewijs 20 praktijklessen nodig en in totaal moeten er vier examen worden afgelegd, waarvan één theorie en drie praktijk.

Camper- en/of vrachtwagenrijbewijs (C, C1, C1E en CE)

Een Rijbewijs C is verplicht als je een grote camper of vrachtwagen wilt besturen. Dit rijbewijs is vanaf 21 of 18 jaar te behalen. Dit rijbewijs komt in verschillende smaken, namelijk C, C1, C1E, en CE. Heb je een C1 rijbewijs, dan mag je een vrachtauto van tussen de 3.500 en 7.500 kilo besturen, terwijl je met een C rijbevoegdheid in principe met elke truck de weg op mag. Met een CE of C1E mag je hiernaast ook een vrachtwagen met een aanhanger besturen. Wil je beroepsmatig rijden in een vrachtwagen? Dan heb je een rijbewijs C met ‘code 95’ nodig.

Doorgaans zijn om je rijbewijs C te behalen 28 lessen nodig, maar dit verschilt per persoon. Een C1 rijbevoegdheid (voor lichtere vrachtwagens en/of campers) vereist gemiddeld 8 praktijklessen en is daardoor een stuk goedkoper.

Busrijbewijs (D of D1)

Met je normale autorijbewijs mag je maximaal 8 personen vervoeren. Wil je meer mensen in de auto meenemen, bijvoorbeeld voor personenvervoer, dan is een rijbewijs D of D1 noodzakelijk. Deze kun je vanaf je 21e (D1) of 24e (D) halen. Rijbewijs D1 is voor het besturen van een kleine bus (maximaal 16 passagiers), het D-rijbewijs voor grotere bussen met meer passagiers. Ook bij deze rijbevoegdheid is een ‘code 95’ noodzakelijk voor beroepsmatig vervoer. Verder is het D1 rijbewijs een stuk sneller en goedkoper te behalen dan het D rijbewijs voor grote bussen. De exacte kosten hangen af van het benodigde aantal lesuren en aantal examenpogingen.

Trekker-rijbewijs (T)

Ook om in een trekker te rijden heb je een rijbewijs nodig. Het T-rijbewijs om specifiek te zijn. Hiermee mag je in LBT- en MMBS-voertuigen rijden, ofwel voertuigen die niet sneller kunnen dan 45 kilometer per uur. Dit zijn dus niet alleen trekkers, maar ook wegtreintjes, bezemwagens en vorkheftrucks. Het T-rijbewijs mag je al halen als je ouder bent dan 15 jaar en 9 maanden en kost doorgaans 2 à 3 dagen en tussen de €1100 en €1900.

Rijbewijs voor aanhangers (E)

Voor het rijden met een grote aanhanger in een B-, C- en/of D-voertuig is ook een bevoegdheid nodig. Deze bevoegdheid wordt ook wel het rijbewijs E genoemd – en is een toevoeging aan je al bestaande rijbewijs of rijbewijzen. Zo noem je de bevoegdheid om in een auto met een aanhanger te rijden rijbewijs BE, een vrachtwagen met een aanhanger CE, enzovoorts. Doorgaans duurt het behalen van deze aanhangers niet lang en is het vrij betaalbaar.

Veelgestelde vragen over de verschillende soorten rijbewijzen

Wat is een beginnersrijbewijs?

Mensen die net hun rijbewijs hebben krijgen een zogenaamd beginnersrijbewijs. Dit rijbewijs werkt op basis van punten en houdt bij of je eerder bent aangehouden voor een overtreding in het verkeer en, zo ja, hoe vaak.

Wat is een puntenrijbewijs?

De term ‘puntenrijbewijs’ heeft betrekking op alcoholgebruik in het verkeer. Aan de hand van dit puntensysteem wordt bijgehouden of je al eerder bent veroordeeld voor rijden met teveel alcohol op en, zo ja, hoe vaak.

En hoe zit het met een internationaal rijbewijs?

Jouw Nederlandse rijbewijs wordt erkend in alle landen van de Europese Unie en Liechtenstein, Noorwegen, IJsland en Zwitserland. Voor sommige andere landen is een zogenaamd internationaal rijbewijs benodigd. Deze moet je persoonlijk aanvragen en kost €18,95 of €24,95.

Hoe lang is een rijbewijs geldig?

Dat verschilt per rijbewijs. Zo is Rijbewijs A 10 jaar geldig, Rijbewijs C 5 jaar, enzovoorts.